به غیر از كنكوریها، تقریبا بیشتر جوانهای درگیر با مقوله امتحانات سه ماه تعطیلی شان را شروع كرده اند. كنكوریها هم تا چند روز دیگر به آنان می پیوندند و جمع كامل می شود. خب حالا بعد از یك هفته كه به آخیش گفتن و رها سازی انرژی می گذرد، سؤال اساسی این است: سه ماه تعطیلی شد، حالا چه كار كنیم؟
یك عده خودشان را راحت كرده اند و تصمیم شان را هم گرفته اند كه تابستان را با سریالهای تلویزیون و خواب تا لنگ ظهر پركنند. یك عده هم مخ شان شروع كرده به برنامه سازی و فكر كردن برای بهره وری از این اوقات.
به هر حال هر كدام كه باشید، می توانید بروید سر یخچال و یك آبمیوه ای، میوه ای، دوغی، یا در صورت كمبود امكانات، آب خنكی برای خودتان بریزید و برگردید ادامه مطلب را بخوانید.
● اوقات فراغت كه دل آشوبگی ندارد!
می گویند بیكاری دوره ای است كه انسان با شیطان زندگی می كند. تحقیقات نشان داده بسیاری از مفاسد و آسیبهای جسمی و روانی در زمان بیكاری و اوقات فراغت بدون برنامه اتفاق افتاده است.
بنابراین می بینید كه اوقات فراغت مقوله واقعاً مهمی است و دلیلی ندارد چون حرف درباره اش زیاد زده شده و عمل به آن كم، با شنیدن اسمش دل آشوبه بگیرید.
چون برنامه ریزی برای اوقات فراغت یكی از معیارهای شناخت توسعه یافتگی به شمار می رود. در واقع توسعه عبارت است از استفاده بهینه از امكانات و نیروی انسانی و استفاده با لفعل آنها برای زندگی مطلوبتر افراد جامعه.
● دو سوم عمرمان به اوقات فراغت می گذرد!
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرموده اند: اگر پدران و مادران به تربیت فرزندان خود اهتمام ننمایند، روزگار آنها را تربیت خواهد كرد.
برخی محاسبات و جمع و تفریقهایی جامعه شناسان انجام داده اند كه سرجمعش این می شود؛ هر جوان ایرانی به طور متوسط هشت ساعت در روز وقت آزاد دارد. این یعنی یك سوم اوقات شبانه روز. اگر متوسط هشت ساعت هم به خواب و استراحت بگذرد، می ماند ۸ ساعت دیگر یعنی حدود دو سوم از عمر ما همین طور الكی الكی تلف می شود.
البته با در نظر گرفتن این نكته كه در مجموع ۱۰ یا ۲۰ سال از عمر ما به جوانی می گذرد، مسأله تأسف بارترهم می شود. كمترین حسنی كه داغ شدن بحث اوقات فراغت در اول تابستان دارد این است كه آدم یادش می آید كه چقدر فرصت كمی دارد.
● چطور یك برنامه شسته رفته برای تابستان طراحی كنیم؟!
شنیده اید كه می گویند هر كسی بهترین دكتر خودش است؟ برای رفع دل آشوبگی ناشی از اوقات فراغت كلپوره به كارتان نمی آید، باید خودتان دست به كار شوید و یك برنامه درست و درمان برای خودتان طراحی كنید. مطمئن باشید نسخه ای كه خودتان برای خودتان بپیچید به هر حال بهتر از نسخه ای است كه شرایط و زمانه برایتان بپیچد قبل از پیچیدن نسخه باید چند كار مهم انجام بدهید:
1)فهرستی از نیازها و علایقتان تهیه كنید. با خودتان رودربایستی نداشته باشید، واقعاً به هر چه علاقه دارید روی كاغذ بنویسید. به خواستگار كه نمی خواهید نشان بدهید!
۲) حالا فهرستتان را مرتب كنید. یعنی آنها را به ترتیب اهمیت و اولویتی كه برایتان دارند از نو بنویسید. تو این قضیه باید یك كم واقع بین باشید، بالاخره باید تصمیم بگیرید كه علاقه تان به فضا نوردی مهمتر است یا كلاسهای تقویتی درسهای افتاده!
۳) به فهرستتان وسع مالی باباجان و امكانات موجود را هم اضافه كنید. متأسفانه (در اكثر موارد!) در این قسمت باید دور بعضی از علایقتان را خط بكشید. اگر این شرایط و امكانات را در نظر نگیرید و بی خیال، برای خودتان بلند پروازی كنید كه نفعی برای خودتان ندارد، عواقب بدی هم برای خانواده تان دارد امیدواریم خدا بدهد، شما هم آرزو به دل نمانید!
۴) حالا برنامه شسته و رفته تان را بردارید و با پدر و مادر (به عنوان سرمایه گذاران مالی!) و كسان دیگری كه به عنوان مشاور، حرفشان برایتان با ارزش است، مشورت كنید. هر سری یك عقلی دارد!
۵) در برنامه تان برخی تعهدات و به تبع آن تنبیه ها و تشویقها برای خودتان قائل شوید. مثلاً اگر شیطان گولتان زد و تا لنگ ظهر خوابیدید، فلان سریال را نگاه نكنید یا جریمه ۱۰۰ صفحه كتاب بخوانید (مگر كه ما با جریمه كتابخوان بشویم!)
۶) جایی را هم برای حوادث غیر مترقبه در برنامه تان باز كنید. مثلاً اگر فلان كار را باید انجام می دادید و خاله یا عمه با ایل و قبیله شان آمدند خانه تان، روز جمعه آن كار را انجام دهید.
● راههای گذران اوقات فراغت بدون نیاز به شهریه
تابستان بهترین فرصت برای انجام كارهای مورد علاقه ای است كه در طول سال وقت پرداختن به آنها را نداشته ایم. بنابراین پر كردن اوقات فراغت فقط به كلاس تابستانی رفتن نیست. راههای كم هزینه تری هم برای این كار وجود دارد از جمله:
▪ مطالعات هدف دار
عضو شدن در كتابخانه، تشكیل یك گروه كتابخوانی با دوستان و اهل محل می تواند سرآغاز این كار باشد. مثلاً می توانید خواندن كتابهای یك نویسنده خاص یا یك دوره یا جریان خاص را شروع كنید.
خواندن كتابهایی كه در طول سال خریده اید و وقت نكرده اید آنها را بخوانید یا روزنامه ها و مجلاتی كه به همین سرنوشت دچار شده اند هم گزینه خوبی به شمار می رود.
یادتان باشد هیچ لذتی در جهان به پای لذت مطالعه نمی رسد!
▪ ورزش همه جوره!
ورزش مثل مكانیسم انرژی، یك مكانیسم شیمیایی است. اولش یك مقدار انرژی فعال سازی لازم دارد تا بتواند با تنبلی مبارزه كند و تو را برساند به نقطه اوج. اما وقتی به آن نقطه رسیدی نه تنها انرژی فعال سازی ات جبران می شود بلكه بیشتر از آن هم عایدت می شود.
هر مدل كه به ورزش بپردازید ضرر نمی كنید. می توانید راههای زیر را امتحان كنید:
- می توانید با دوستان یا فامیل یك گروه كوهنوردی راه بیندازید و برنامه هفتگی یا ماهیانه كوه بگذارید.
- می توانید یك گروه نرمش، پیاده روی یا ورزش همگانی تشكیل دهید و هر روز دور هم جمع شوید و ورزش كنید.
- برنامه های ورزش در منزل شبكه های مختلف تلویزیون هم اگر زیاد با بقیه نمی جوشید خوب است.
- اگر امكانش را داشته باشید می توانید برای گروههایی كه تشكیل می دهید، جشنواره ترتیب دهید. مثلاً جمعه ها مسابقه طناب كشی! حسن این كارها در این است كه هم ورزش است، هم تفریح، هم فعالیت اجتماعی و هم دید و بازدید فامیل!
▪ شركت در فعالیتهای اجتماعی
یكی از بهترین راههای گذران اوقات فراغت شركت در فعالیتهای اجتماعی است.
این جور فعالیتها حس خوبی را به آدم می دهند. با توجه به علایقی كه قبلا در فهرستتان نوشته اید و اولویت بندی آنها، می توانید در تشكلهای مختلفی عضو شوید و در برنامه های آنها شركت كنید. خوشبختانه از این تشكلها توی جامعه زیاد است. تشكلهای فعالیتهای بشردوستانه، خیرخواهانه مثل انجمنهای حمایت از بیماران خاص، تشكلهای كمك به مستمندان، تشكلهای فرهنگی، مساجد، بسیج و...
یا اینكه می توانید خودتان یك تشكل راه بیندازید و فعالیت كنید.
مثلاً چند نفر از دوستانم كه فارغ التحصیل رشته كتابداری بودند یك تشكل غیر رسمی تشكیل داده بودند كه در اوقات بیكاری به مساجد می رفتند و كتابخانه های آنها را ساماندهی می كردند.
▪ تقویت مهارتها
تابستان فرصت خوبی برای تقویت مهارتهایی مثل زبان، رایانه، اینترنت، حفظ قرآن و ... است. خود من یك تابستان به سرم زد كه دیوان حافظ را از بر كنم!
● هدف واقعی شما از پركردن اوقات فراغتتان چیست؟!
«دومازیه» جامعه شناس فرانسوی سه كاركرد برای ایام فراغت مطرح كرده است:
1)استراحت، برای رفع خستگی و هیجانات ناشی از كار مداوم
۲) تفریح، برای اینكه از یكنواختی دربیاییم.
۳)رشد شخصیت
جدا، از جناب «دومازیه» برنامه شما برای اوقات فراغت هر طور كه باشد با شهریه یا بدون شهریه، باید به این نكته توجه كنید كه در انتها به چی می خواهید برسید. آیا هدفتان فقط پركردن اوقات فراغت است؟ خب مگر اوقات فراغت چاله است كه می خواهید پرش كنید؟ !اگر این طوری است كه با چیزهای دیگر هم می شود پرش كرد!
خلاصه، توی برنامه ای كه نوشتید دنبال این علامت سؤال كلی هم باشید: برایند نهایی برنامه تان باید این باشد كه در آخر چه از نظر فنی و علمی و چه از نظر شخصیتی دست كم یك پله رشد كرده باشید. این همان رمز جدول است. اگر پیدایش كردید بسم ا...