نوروز در کشورهای دیگر:

آداب عید نوروز در ترکمنستان

در کشور ترکمنستان، طبق رسم قدیم و جدید، دوبار در سال جشن سال نو گرفته می‌شود. یکی از این جشن‌ها با استناد به تقویم میلادی که به تایید سازمان ملل رسیده، به عنوان جشن بین‌المللی«سال‌ نو» شناخته می‌شود و دیگری برگزاری عید نوروز به نشانه‌ی احیای دوباره‌ی آداب و رسوم دیرینه‌ی مردم ترکمنستان است. مردم ترکمنستان در این ایام با پختن غذاهای معروف نوروزی مانند نوروز کجه، سمنو و اجرای بازی‌های مختلف جوانان ترکمن، حال و هوای دیگری به این جشن و شادی می‌دهند. در ایام نوروز مسابقات مختلفی در ترکمنستان برگزار می‌شود که می‌توان به مسابقات اسب‌‌دوانی، پرش برای گرفتن دستمال از بلندی، خروس جنگی و ... اشاره کرد.

آداب عید نوروز در افغانستان

نوروز در افغانستان یا به عبارتی در بلخ و مرکز آن مزار شریف، هنوز به همان شکوه پیشین برگزار می‌شود. در روزهای اول سال، همه‌ی دشت‌های بلخ و دیوار و پشت‌بام‌های گلی آن پر از گل سرخ می‌شود. گویی بلخ سبدی از گل سرخ است! رسم است که در اولین روز عید نوروز، علم امام علی با مراسم خاص و با شکوهی در صبح آن روز برافراشته شود. با افراشته شدن آن، جشن نوروز نیز رسماً آغاز می‌شود و تا چهل شبانه روز ادامه می‌یابد. در این چهل شبانه‌روز حاجت‌مندان و بیماران برای شفا در پای این علم مقدس به چله می‌نشینند. مردم این سرزمین بر این باورند که اگر برافراشته شدن علم به آرامی و بدون لرزش و توقف از زمین بلند شود، سالی که در پیش است نیکو و میمون است. از آیین و رسم نوروز در سرزمین بلخ می‌توان به شستشوی فرش‌های خانه و زدودن گرد وغبار پیش از آمدن نوروز و انجام مسابقات مختلف از قبیل بزکشی، شتر جنگی، شتر سواری، قوچ جنگی و کشتی خاص این منطقه اشاره کرد.

آداب عید نوروز در پاکستان

در میان مردم پاکستان، تقویم و روزشمار یا سال نمای نوروز از اهمیت خاصی برخوردار است. از آداب و رسوم عید نوروز در میان مردم پاکستان می‌توان به خانه تکانی و یا به عبارتی پاکیزه کردن خانه و پوشیدن لباس نو و تهیه کردن انواع شیرینی و همچنین پختن غذاهای معروف این ایام و عیدی دادن و گرفتن و دید و بازدید اقوام اشاره کرد. در ایام نوروز مردم پاکستان از گفتار نامناسب پرهیز کرده و یکدیگر را با احترام صدا می‌زنند.

 

نوروز در جمهوری آذربایجان

یکی از جشن‌های بزرگ مردم جمهوری آذربایجان نوروز است. مردم این سرزمین به جهت اعتقادات شدید یه آیین و مراسم نوروز، برای با شکوه‌تر انجام شدن جشن نوروز، برای این مراسم تدارکات ویژه‌ای می‌بینند؛ از قبیل سرودن ترانه‌های پیش از نوروز، تدارک بساط شادی ایام نوروز، تهیه‌ی لوازم و مواد مورد نیاز، سفره‌ی نوروز، تهیه‌ی چیستان‌های نوروزی، ستایش و نفرین‌های نوروزی، پند و امثال نوروزی و انجام آیین و مراسم نوروزی. در میان مراسم نوروزی، مراسم خاطره‌انگیزی همچون ارسال خوان سمنو، انداختن کلاه پوستین به درها، آویزان کردن کیسه و توبره از سوراخ بام در شب عید و درخواست تحفه‌ی عید در این سرزمین موسوم است.

البته برپایی عید نوروز در کشورهای دیگری مثل تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، بعضی از مناطق مصر، و حتی مناطق کردنشین عراق و ترکیه هم برگزار می‌شود.

پانزدهم اسفندماه، مصادف با آغاز هفته منابع طبیعی و روز درختکاری

  هفته منابع طبیعی و روز درختکاری

هفته منابع طبیعی در ایران از 15 تا 22 اسفند ماه می باشد. نخستین روز هفته منابع طبیعی، روز درختکاری نامگذری شده است. منابع طبیعی، به مواد و منابعی گفته می شود که به طور طبیعی به وجود می آید و انسان در پیدایش آنها نقشی ندارد.

هفته منابع طبیعی و روز درختکاری در ایران

روز درختکاری یکی از روزهای سال است که در آن مردم تشویق به کاشتن نهال می‌شوند. این روز در چندین کشور گرامی داشته می‌شود. ایده اولیه روز درختکاری، توسط جولیوس استرلینگ مورتون از ایالت نبراسکا آمریکا در 10 آوریل سال 1873 پایه‌گذاری شد.

روز درختکاری معمولاً در روزهای پایانی زمستان یا روزهای نخست بهار است در جمهوری اسلامی ایران، از 15 تا 22 اسفند، با عنوان «هفته منابع طبیعی» نام گذاری شده است که نخستین روز این هفته، روز درختکاری است.

مفهوم منابع طبیعی

منابع طبیعی، به مواد و منابعی گفته می شود که به طور طبیعی به وجود می آید و انسان در پیدایش آنها نقشی ندارد. منابع طبیعی از نظر حیاتی به دو دسته تقسیم می شوند:
1. منابع طبیعی غیرقابل تجدید: منابع طبیعی غیرقابل تجدید پس از بهره برداری، مقدار آن کاهش می یابد و هیچ گاه به صورت اولیه برنمی گردد؛ مثل معادن و مخازن.

2. منابع طبیعی تجدید شونده: منابع طبیعی تجدید شونده در صورت مدیریت درست، پس از بهره برداری اصولی، قابلیت تجدید حیات دارند و به وضعیت اولیه برمی گردند؛ مانند جنگل ها و مراتع.

 نخستین روز هفته منابع طبیعی، روز درختکاری نامگذری شده است

 اهمیت و ارزش منابع طبیعی

منابع طبیعی تجدید شونده مانند آب، خاک، جنگل و مرتع که امروزه در محافل علمی از آن با عنوان بستر حیات انسان ها و زیربنای توسعه پایدار جوامع نام برده می شود، نگین سرسبزی است که نه فقط به نسل حاضر، بلکه به تمامی نسل های آینده کشور تعلق دارد و باید به خوبی حفظ و به آیندگان سپرده شود.

 منابع طبیعی مانند جنگل ها و مراتع، تکیه گاهی مطمئن برای توسعه اقتصادی و اجتماعی، بستری برای رونق کشاورزی، عرصه ای برای تولید چوب، زیستگاهی برای گونه های گیاهی و جانوری، منبعی برای تولید اکسیژن، گردشگاهی برای تفریح و محل مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت است. این نعمت الهی، با تولید محصولات پرارزش گوناگون، زمینه اشتغال عده بسیاری از افراد جامعه را فراهم می سازد و سبب شکوفایی اقتصاد ملی کشور می شود.

عوامل تخریب منابع طبیعی

در تخریب منابع طبیعی دو عامل عمده نقش دارند: طبیعت و انسان. آتش سوزی های طبیعی، سیل و زلزله، برخی از عوامل طبیعی است که از کنترل بشر خارج است. انسان، به شیوه های گوناگون منابع طبیعی را تخریب می کند. یکی از این شیوه ها، بی احتیاطی جنگل نشینان و دامداران و آتش سوزی های جنگل ها و مراتع است.

 صنعتی شدن، عبور جاده های گوناگون از جنگل ها و مراتع، قطع درختان و آلودگی هوا نیز در تخریب منابع طبیعی مؤثرند. برخی دیگر از عوامل تخریب منابع طبیعی عبارتند از: افزایش غیرعادی جمعیت، بهره نبردن از دیگر انرژی های موجود در کشور مانند انرژی خورشیدی، نفت و...، مدیریت اشتباه در عرصه منابع طبیعی و نبود آموزش صحیح.

روز درختکاری یک درخت بکارید زیرا...

در روز درختکاری سعی کنید یک نهال درخت بکارید، چون اینکه می گویند با یک گل بهار نمی شود، درباره درختان صادق نیست. وجود هر درخت، سبب پاکی هوا، زیبایی محیط و آرامش خاطر انسان می شود. درختان را باید روح سبز حیات نامید. درختان افزون بر پاکی هوا، در پایداری و تقویت خاک و نیز حفظ آن در برابر عوارضی مانند سیل و نیز تأمین نیازهای غذایی موجودات، نقش بسیار مهمی دارند. فضای سبز، عاملی برای کاهش تنش های روانی است و می تواند تأثیر بسیاری در کاهش اثر آلاینده های محیطی داشته باشد.

 ایده اولیه روز درختکاری، توسط جولیوس استرلینگ مورتون در سال 1873 پایه‌گذاری شد

 در واقع انسان ها از وجود طبیعت و درختان همواره لذت می برند، ما با نگاه به درختان، به آرامش، سبکبالی و حس زندگی می رسیم. تحقیقات نشان داده است که حتی بیشتر بیماران بعد از عمل جراحی و یا بیماران قلبی، اگر در بیمارستان در اتاقی با منظره ای رو به طبیعت و درختان بستری شوند، بهبود آنها سریع تر می شود. وجود درختانی که در خیابان های شهری نیز کاشته می شوند نشان پیوند قدیمی بین انسان و طبیعت است، به همین دلیل است که به منظور استحکام این رابطه، همگی سعی می کنیم تا از درختان کهنسال قدیمی محافظت بیشتری به عمل آوریم و  سعی کنیم در روز درختکاری حداقل با کاشتن یک نهال درخت پیوند خود را با این طلای سبز بیشتر کنیم.

روز درختکاری در برخی کشورهای جهان

روز درختکاری در استرالیا برابر ۲۸ ژولای هر سال است.

- در الجزایر روز درختکاری برابر ۲۷ اکتبر هر سال می‌باشد.

روز درخت کاری در بلژیک برابر ۲۱ مارس هر سال است.

در برزیل روز درختکاری برابر ۲۱ سپتامبر هر سال است.

- روز درختکاری در چین برابر ۱۲ مارس هر سال است

-در کاستاریکا روز درخت کاری برابر ۱۵ ژوئن هر سال است.

- روز درختکاری در مصر برابر ۱۵ ژانویه هر سال است.

- در آلمان این روز برابر ۲۵ آوریل هر سال است.

- روز درختکاری در ژاپن برابر ۲۹ آوریل هر سال است.

سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و سومین دوره جایزه جهانی کتاب سال عصر دیروز در تالار وحدت برگزیدگان خود را معرفی کرد.

به نقل از روابط عمومی خانه کتاب، در گروه «کلیات » کتاب «فهرست كتاب های فارسی شده چاپی، پژوهش و تدوین: فرشته ناصری، مهین فضائلی جوان، محمدكریم رحمانی پور و حمزه كاهانی، زیر نظر: سیدمحسن ناجی نصرآبادی، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی،  ۱۳۹۳، ۹ ج» به عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
همچنین در گروه « فقه و اصول »  کتاب «أنوار الفقاهة، تألیف حسن بن جعفر كاشف الغطاء، زیر نظر حجت-الاسلام علی¬اوسط ناطقی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳، ۱۰ ج» به عنوان اثر برگزیده شناخته شد.
کتاب « فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی، تألیف محمد حسن دوست، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه نشر آثار، ۱۳۸۱ ۱۳۹۳، ۵ جلد.» به عنوان اثر برگزیده در گروه « زبان های باستانی »  اعلام شد.
در گروه « معماری » کتاب «گذری بر معماری متقدم مسلمانان، ترجمه مهدی گلچین عارفی، تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری»  به عنوان اثر برگزیده معرفی شد.
همچنین کتاب «هفت فیلم نامه از اصغر فرهادی، تالیف اصغر فرهادی، تهران: نشر چشمه، ۱۳۹۳» در گروه « نمایش نامه»  جزو آثار برگزیده  سی و سومین دوره جایزه کتاب سال انتخاب شدند.
در گروه « ادبیات و زبان های دیگر» کتاب «نامه های پر تب و تاب، ترجمه نجمه شبیری، تهران: نشر مشكی، ۱۳۹۳» نیز  به عنوان برگزیده کتاب سال شناخته شد.
در گروه « تاریخ » سه کتاب «نامه سرگشاده به اسكندر كبیر، ترجمه مهشید نونهالی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر كتاب پارسه، ۱۳۹۳»،  «استالین، تألیف ادوارد رادزینسکی، ترجمه آبتین گلکار، تهران: نشر ماهی، ۱۳۹۳.» و کتاب «تاریخ جامع ایران، تألیف گروه نویسندگان زیرنظر كاظم موسوی بجنوردی، تهران: مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳، ۲۰ ج.» آثار برگزیده کتاب سال شناخته شدند.

در گروه «کلیات و علوم انسانی کودک و نوجوان » کتاب « تاریخ ادبیات كودكان ایران: ادبیات كودكان در روزگار نو (۱۳۴۰ ۱۳۵۷)، تألیف محمدهادی محمدی و زهره قایینی، تهران: چیستا، ۱۰جلد.» به عنوان اثر برگزیده در کتاب سال معرفی شد.
همچنین کتاب «پستانداران ایران، سگ سانان و كفتارها، تألیف علی گلشن، تهران: كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان، ۱۳۹۳، ج ۲.» در گروه « علوم و فنون کودک و نوجوان»جزو آثار برگزیده سی و سومین دوره جایزه کتاب سال است.
همچنین برگزیدگان بیست و سومین دوره جایزه جهانی کتاب سال به شرح زیر است:
آقای پروفسور آنجلو میکله پیه مونتسه به خاطر کتاب « یادگارهای شهر رم از ایران »
آقای پروفسور اشتفان اشپرل و آقای  پروفسور احمد مصطفی  به خاطر کتاب «قلمِ آسمانی (خطِ کیهانی): علم و هندسه قدسی و خوشنویسی عربی(اسلامی)»
آقای پروفسور فرانسوا دروش به خاطر تالیف کتاب «قرآن های عصر اموی»
خانم  پروفسور  کریستین نوئل-کریمی به خاطر کتاب «مرواریدی در درون خودش: هرات و نقشه برداری خراسان (سده های ۱۵-۱۹ م)».
آقای پروفسور مروان راشد به خاطر کتاب «شرح حسن بن موسی نوبختی بر کتاب "کون و فساد" ارسطو»
آقای استاد  ناظم زینال اف با کتاب « ترجمه قرآن کریم به زبان روسی»
خانم  پروفسور  ژوستین لاندو با کتاب «موزون و عقلانی: خوانش مقایسه ای  دو رساله فارسی قرن ۱۳ میلادی در فن شاعری»
خانم پروفسور استفنی مالدر با کتاب « زیارتگاه های علوی سوریه در سده های میانی: شیعه و سنّی و معماری هم زیستی »
خانم پروفسور انتصار رب با کتاب «شبهه در حقوق اسلام، تاریخ قواعد حقوقی، تفسیر و حقوق کیفری اسلام»
آقای پروفسور دزموند دورکین-مایسترارنست با کتاب «دستور زبان پارتی و پهلوی (فارسی میانه)»
همچنین پروفسور محمد لِگنهاوزن  پژوهشگر برتر بیست و سومین دوره جایزه جهانی کتاب سال شناخته شد.

همه چیز درباره عید نوروز باستانی ایران

نوروز در ایران باستان

مردم بابل از دوران‌های بسیار قدیم، روز اول سال را، عموماً در اعتدال بهاری (۲۱ مارس) جشن می‌گرفتند. این زمان اول بهار و آغاز فصل نو است، زمانی که طبیعت از خواب زمستانی بیدار می‌شود، در حقیقت آغاز سال نو بود. از لوحه‌ها چنین بر می‌آید که این جشن تقریباً از ۲۳۴۰ سال، پیش از میلاد، شناخته شده بود.

قدمت نوروز در ایران

آرتور کریستن سن، ایرانشناس نام‌دار دانمارکی نوشته‌است، سال ایرانیان باستان، به صورتی که آن را در سنگ‌نوشته‌های داریوش بزرگ در بیستون می‌یابیم، در پاییز آغاز می‌شد و جشن بسیار معروف مهرگان (بگیاد)، در اصل جشن اول سال ایرانیان بوده‌است. از جشن نوروز در اوستا و ادبیات اوستایی هیچ نام برده نشده‌، چنانکه از مهرگان نیز اشارتی نیست. در اواخر فرمانروایی داریوش بزرگ، ایرانیان که تحت تأثیر تمدن آسیای صغیر و سرزمین‌های مدیترانه ای قرار گرفته بودند، تقویم مصری را پذیرفتند که بر طبق آن سال به دوازده ماه سی روزه، به اضافهٔ پنج روز اضافی (پنجه دزدیده یا خمسهٔ مسترقه) تقسیم شده بود و در اعتدال بهاری آغاز می‌شد. این سال، یعنی سال اوستایی جدید، سال دینی زرتشتی گشت و تا امروز در نزد پارسیان حفظ گردیده‌است. روز اول سال در اعتدال بهاری، اول فروردین، عید نوروز است.

استاد مهرداد بهار با نظریهٔ وامگیری عید نوروز ایرانیان، از بین النهرین موافق نیست و عقیده دارد، از سه هزار سال پیش از میلاد، در آسیای غربی دو عید، رواج داشته‌است، عید آفرینش در اوایل پاییز و عید رستاخیزی که در آغاز بهار، برگزار می‌شده‌است. بعدها دو عید پاییزی و بهاری به یک عید تبدیل گردیده و سر بهار جشن گرفته می‌شده‌است. به اعتقاد مهرداد بهار، احتمالاً نوروز در ایران قبل از هخامنشیان وجود داشته، در اوستا مطرح نمی‌شود، چون یک عید ملی محسوب می‌شده و اوستا یک کتاب دینی است و جشن‌های خاص خودش را دارد. بعد از گذشت زمان، سرانجام دین زرتشتی، هم جشن مهرگان را که در آغاز یک عید بومی بوده و هم نوروز را می‌پذیرد.
.
جشن زرتشتی فروردگان

جشن فروردگان یا جشن همسپثمیدیه در دوران باستان به عنوان عید اصلی جشن گرفته می‌شد. این جشن فروهر‌ها بود و ظاهراً در آن هنگام ده روز و ده شب برگزار می شد. فروهرها همان ارواح مردگانند. نام فروردین که آغاز بهار است، برگرفته از نام فروهر هاست. در فروردین یشت آمده است که در مدت جشن فروردگان فروهرهای مؤمنان از اقامتگاه‌های خود می‌آیند و مدت ده شب در کنار مردم می‌مانند، این جشن مربوط به بازگشت مردگان بود. زمان این جشن به حساب گاه شمارهای امروزی، پنج روز آخر اسفند و پنج روز اول فروردین، بحساب می‌آمد. از زمانی که آغاز سال در اعتدال بهاری تعیین گردید، نوروز ششمین روز این جشن گشت که به فروردگان افزوده شد. بدین ترتیب اندیشهٔ شکوه و پر اهمیت بودن ششمین روز جشن سال نو، در ذهن ایرانیان، از قبل وجود داشته و در زمان ساسانی هم حفظ گردید.
.
نوروز کوچک

روز نخست فروردین ماه نوروز عامه یا نوروز کوچک یا نوروز صغیر خوانده می‌شد. پنج روز اول فروردین جشن نوروز گونه‌ای همگانی داشته و عموم مردمان به اجرای مراسم و سرور و شادمانی می گذرانیده‌اند، از اینرو آنرا نوروز عامه نامیده‌اند.
.
نوروز بزرگ در ششمین روز فروردین

در گاه‌شماری زرتشتی ایران باستان، روز ششم هر ماه شمسی و ماه سوم هر سال خورشیدی، بنام خرداد می باشد. نوروز بزرگ یا خردادروز نام ششمین روز فروردین ماه در ایران باستان بوده‌است. خردادامشاسپند موکل بر آب است و این روز بدو منسوب می‌باشد. این روز در میان جشن‌ها و اعیاد فراوان ایران باستان به ویژه دوران ساسانیان از اهمیت و ارزش و تقدس خاصی بهره داشته‌است. بسیاری از حوادث مهم به موجب آن در چنین روزی واقع شده از جمله زرتشتیان بدان باور دارند که تولد زرتشت نیز در چنین روزی است بعدها وقتی ایرانیان اسلام و تقویم عرب را پذیرفتند، جشن زرتشتی فروردگان و نوروز بزرگ، در ششمین روز ماه فروردین، از بین رفت.
.
مراسم ایرانیان باستان در نوروز

آداب و رسوم نوروزی همه سرچشمه‌ای کهن دارند و از نظر گاه دانش مردم‌شناسی بسیار جالب توجه برای مطالعه هستند. ایرانیان عقیده داشتند که سرنوشت انسان و جهان در سالی که در پیش است، در نوروز تعیین می‌شود. گفته می‌شد که در این روز زرتشت با خدا گفتگویی پنهانی داشت و در این روز نیکبختی‌ها برای مردمان زمین، تقسیم می‌گردد و از این روست که ایرانیان آن را روز امید نامند.
.
خوان نوروزی

ایرانیان عقیده داشتند که در ایام نوروز ارواح درگذشتگان از جایگاه آسمانی خود به زمین و به خانه‌های خویش باز می گردند. بازماندگان برای پذیرایی از آنها سفره‌ای رنگین می‌گستراندند و انواع خوراک‌ها و نوشاک‌ها را در آن می‌نهادند تا ارواح درگذشتگان از پذیرایی و صفا و پاکیزگی بازماندگان، دل خوش شده و آنان را برکت عطا کنند. این رسم توجیه سفرهٔ نوروزی یا هفت سین شد. استاد پورداود هفت سین را همان خوانی که جهت درگذشتگان می‌گستردند، می‌داند.

.کاشت حبوبات جهت تفال زدن

یکی از آیین‌های که پیش از نوروز تدارک آن مرسوم بوده، پروردن سبزه می‌باشد. به موجب روایتی کهن، بیست و پنج روز پیش از عید، ستون‌هایی از خشت خام اطراف حیاط دربار برپا می‌کردند و بر فراز هر ستونی نوعی دانه از حبوبات می‌کاشتند و خوبی و بدی رویش غلات را در سالی که در پیش بود، از چگونگی روییدن آن پیش بینی می‌کردند. معمول بود به رشد این دانه‌ها نگریسته و هر یک از دانه‌هایی که بهتر بار آمده بود، تفال می‌زدند که آن محصول در سال بیشتر خواهد بود. در خانه‌ها نیز در ظروف ویژه سبزه به عمل می‌آوردند. هر کدام از مردمان در ظرفی یا چیزی مانند آن اقلامی از دانه‌ها از قبیل گندم، جو، برنج، لوبیا، عدس، ارزن، نخود، کنجد، باقلا، ذرت، و ماش می‌کاشتند.
.
جشن و مراسم آب پاشی

از جمله مراسم بسیار مشهور و سنتی معتبری که در نوروز انجام می‌شد، رسوم آبریزگان یا شست و شو و غسل و آب پاشیدن به یکدیگر بوده است. در جشن آبریزگان و به کار بردن آب، برای تطهیر و برای اطمینان یافتن از باران کافی بوده است. ابوریحان بیرونی می‌گوید مردمان هنگام سپیده‌دم این روز، خود را می‌شستند و در آب کاریزها و آبگیرها، غوطه‌ور می‌شدند. در این روز مردمان به یکدیگر آب می‌پاشیدند، به همان دلیلی که خود را می‌شستند و سبب آن همان اغتسال است. برخی گفته‌اند که علت این است که در کشور ایران دیرگاهی باران نبارید، ناگهان به ایران سخت ببارید و مردم به این باران تبرک جستند و از این آب به یکدیگر پاشیدند و این کار همین طور در ایران مرسوم بماند.
به نظر می‌رسد جشن آبریزگان اصلی همان تیرگان باشد و در نوروز عبارت بوده‌است از غسل و شست و شو و آماده شدن از لحاظ سنن دینی جهت حلول سال نو.

.هدایای نوروزی

در نوروز و مهرگان رسم بود که نمایندگان و بزرگان و فرمانروایان ایالات و اشراف و عامهٔ مردم هر یک به توانایی و استطاعت، هدایایی را به دربار اهدا می‌کردند.

در نوروز مردم بیکدیگر شیرینی هدیه می‌دادند و این رسم در دوران ساسانی همگانی بوده‌است. در نوروز بزرگ، پیش از لب به سخن گشودن، شکر می‌خورند و بر خود روغن می‌مالند تا از انواع بلایا در طول سال، در امان باشند.

.جشن سوری پایان سال

یکی از جشن‌های آتش مرسوم جشن سوری پایان سال بود. این جشن در یکی از چند شب آخر سال که مسلماً چهارشنبه نبوده است برگزار می‌شده‌است. در جشن فروردگان مردم پیش از عید نوروز بر روی پشت بام‌ها، آتش برمی‌افروختند، اگر چنین می‌کردند تصور بر این بود که فروهر‌ها (ارواح مردگان) به طور گروهی بازگشته و مانند یک سپاه به بازماندگان کمک خواهند کرد. در نتیجه جنگ‌های خیلی مهم، را سعی می‌کردند که در بهار آغاز کنند چون فروهر‌ها، در بهار به یاری بازماندگان می‌آیند.

.کوسه برنشین

مراسم کوسه برنشین یا بهار جشن. ابوریحان بیرونی شرح این رسم را آورده است که در اولین روز بهار مرد کوسه را بر خر می‌نشاندند که به دستی کلاغ داشت و به دستی بادزن که خود را مرتب باد می‌زد اشعاری می‌خواند که حاکی از وداع با زمستان و سرما بود و از مردم چیزی به سکه و دینار می‌گرفت. آنچه از مردم می‌ستاند، از بامداد تا نیمروز به جهت خزانه و شاه بود و آنچه از نیمروز تا عصر اخذ می‌کرد، تعلق به خودش داشت. آنگاه اگر از عصر وی را می دیدند، مورد آزار و شتم قرار می‌دادند. این رسم در روزگار ساسانی و دورهٔ اسلامی، توسط غلامان سیاه اجرا می‌شده که ملبس به لباس‌های رنگارنگ شده و با آرایش ویژه و لهجهٔ شکسته و خاصی که داشتند، دف و دایره می‌زدند و ترانه‌های نوروزی می‌خواندند. حاجی فیروز‌های امروزی که مقارن نوروز و سال نو در کوی و برزن مردم را به طرب در می‌آورند، از بقایای آن رسم کهن است. با این تفاوت که امروزه چون غلام و سیاهانی نیستند که چنین کنند، دیگران خود را سیاه کرده و به زی آنان آراسته و تقلیدشان می‌کنند.

.میر نوروزی

در ایران رسم بود در ایام عید نوروز محض تفریح عمومی و مضحکه فردی عامی و از میان مردم را به عنوان پادشاه یا امیر یا حاکمی موقتی به نام میر نوروزی انتخاب می‌کردند و برای یک یا چند روز زمام امور شهری را به عهده‌اش می‌سپردند پس از انقضای ایام جشن سلطنت او نیز به پایان می‌رسیده است. واضح است که جز تفریح و خنده و بازی هیچ منظور دیگری در بین نبوده است و احکامی که میرنوروزی صادر می‌کرده پس از نوروز به حال اول بازگردانده می‌شده است. نظیر این جشن در بابل نیز مرسوم بود.
.
بار عام نوروزی

در زمان هخامنشیان، شاه، نوروز را در تخت جمشید برپا می‌داشت. از رسم‌هایی که شاهان در نوروز برگزار می‌کردند، یکی این بود که شاه جشن نوروز را افتتاح می‌کرد و به مردمان اعلام می‌داشت که وی آنان را بار خواهد داد و به آنان نیکی خواهد کرد. دومین روز، بلند پایه‌ترین کسان را بار می‌داد، یعنی دهقانان و اعضای خاندان‌های بزرگ (اشراف بلند پایهٔ موروثی، ویسپوهران). سومین روز، اسوران و بلند پایه‌ترین موبدان را بار میداد. چهارمین روز، خانوادهٔ خود و نزدیکان خویشان و درباریان را بار می‌داد و پنجمین روز، فرزندان و کارگزاران خود را بار می‌داد. بدین ترتیب به هر کدام رتبه و اکرامی را که شایستهٔ آن بود ارزانی می داشت چون روز ششم فرا می‌رسید، شاه که وظایف خود را نسبت به آنان انجام داده‌بود، نوروز را برای خود و در خلوت جشن می‌گرفت.
در دو جشن بزرگ نوروز و مهرگان تظلم و دادخواهی و بار عام شاه و رسوم اهدای پیش کش‌ها بسیار اهمیت داشت و با تشریفات فراوان اجرا می‌شد. در نوروز رسمی در دربار جاری بود که اربابان نقش بندگان را برعهده می‌گرفتند و برعکس. خواجه نظام‌الملک طوسی وزیر مشهور سلاطین سلجوقی نکتهٔ دیگری دربارهٔ جشن نوروز در زمان ساسانیان ضبط کرده‌است.

رسم ملکان عجم چنان بوده است که روز نوروز و مهرگان پادشاه اجازهٔ دیدار عامهٔ مردم را می‌داده‌است و هیچ کس را مانعی از دیدار با شاه نبوده‌است. هر کس قصهٔ خویش نوشته و شکایت خود را آماده می‌کرد و شاه نامه‌ها و شکایات مردم را یک به یک، بررسی می‌کرد. اگر از شاه شکایتی می‌شد، موبد موبدان را قاضی قرار داده و شاه از تخت به زیر آمدی و پیش موبد به دو زانو می‌نشست و می گفت «بدون محابا بین من و این مرد داوری کن. هیچ گناهی نیست، نزدیک ایزد تعالی، بزرگتر از گناه پادشاهان چون شاه بیدادگر باشد، لشکر همه بیدادگر شوند و خدای عز و عجل را فراموش کنند و کفران نعمت آرند.» پس موبد به داد مردم، رسیدگی کرده و داد به تمامی بستاند و اگر کسی بر ملک، دعوی باطل کرده بود، عقوبتی بزرگ به او می‌داد و می گفت «این سزای آن کس است که بر شاه و مملکت وی عیب جوید.» در نوروز هر که ضعیف تر بود، نزدیکتر به شاه بود و کسانی که قویتر بودند، باید دورتر از شاه جای می‌گرفتند. از زمان اردشیر تا زمان یزدگرد بزه گر (یکم)، این رسم بر جا بود. یزدگرد روشهای پدران را بگردانید.
خواجه نظام‌الملک طوسی، یزدگرد یکم را به عنوان پادشاهی که این رسم را برانداخته، معرفی کرده‌است ولی در واقع این رسم توسط یزدگرد دوم، لغو شده‌است.

.روایتی از پیامبر اسلام در مورد نوروز

در کیهان‌شناسی نوشتهٔ زکریا قزوینی، روایتی از پیامبر اسلام، آمده‌است که با استناد به قول عبدالصمد بن علی که از قول پدربزرگش، عبدالله بن عباس آن را نقل کرده‌است، جامی سیمین محتوی شیرینی به پیامبر هدیه شد. پیامبر پرسید «این چیست؟» پاسخ دادند «اینها شیرینی نوروز است». وی گفت «نوروز چیست؟» پاسخ دادند «این عیدی بزرگ برای ایرانیان است.» گفت «این روزی است که در آن خدا سپاه را دوباره زنده کرد.» پرسیدند «کدام سپاه، ای پیامبر خدا؟» پاسخ داد «سپاه کسانی که از اقامتگاه‌های خود از ترس مرگ بیرون آمدند و هزاران بودند و خدا به آنان گفت، بمیرید و بعد آنان را آن روز زنده کرد و روان‌هایشان را به آنان بازگردانید و به آسمان فرمان داد که بارانی بر آنان ببارد، از این روست که مردمان این رسم را دارند که در این روز آب می‌پاشند.» سپس مقداری از آن شیرینی را خورد و محتوای جام را میان اصحاب خود تقسیم کرد. این روایت را ابوریحان بیرونی نیز در آثار الباقیه آورده‌است.

معرفی کتاب های «سینما به روایت هیچکاک»، «از فیلمنامه تا فیلم» و کتاب «نویسندگی برای سینما و تلویزیون».

 «سینما به روایت هیچکاک»
کتاب «سینما به روایت هیچکاک» اثر فرانسوا تروفو با همکاری هلن جی. اسکات و ترجمه پرویز دوایی از سوی انتشارات سروش با چاپ هفتم وارد بازار نشر شد.
این اثر ترجمه مصاحبه‌ای است که فرانسوا تروفو، منتقد و سینماگر فرانسوی قبل از مرگش با آلفرد هیچکاک فیلمساز و کارگردان برجسته و صاحب سبک سینما انجام داده است. گفتگوی این دو هنرمند هنرشناس پیرامون چهار مبحث اصلی بوده است که عبارتند از : شرایط مربوط به پیدایش و ساخت هر فیلم به ویژه فیلم های هیچکاک، تدارک و نگارش سناریوی هر فیلم، مسائل خاص مربوط به کارگردانی و برآورد نتایج تجاری و هنری فیلم از نظر هیچکاک، با توجه به انتظاراتی که وی در اصل نسبت به آن فیلم خاص داشته است.
کتاب «سینما به روایت هیچکاک» اثری است خواندنی و به یاد ماندنی که نه فقط از سینمای هیچکاک بلکه از هنر هفتم به طور کلی، دانستنی ها و شگفتی هایی برای علاقمندان به سینما به دست می دهد و به خواننده می آموزد چگونه می توان با بهره گیری از اجتماع عناصر مادی یا عینی، آثار عمیق و پیچیده ذهنی، عاطفی و ... آفرید.
با مطالعه این کتاب سینماگران متعهد حرفه‌ای و آماتور با سبک، قالب و ذهن هیچکاک آشنا می شوند و با جامعیت بیشتر و تجربه ذهنی افزون تر به کار فیلمسازی در مسیر صحیح و مورد نیاز جامعه می پردازند و محققان و منتقدان با آگاهی از گفتگوهای نقادانه و مستدل تروفو و هیچکاک می توانند دانسته ها، دقت و تیزبینی خود را افزایش دهند.

در جشنواره انتخاب پایتخت کتاب ایران، شهر اهواز به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی و از شهرهای گنبدکاووس و نیشابور تقدیر شد. یزد و بوشهر نیز دو نامزد نهایی پایتخت کتاب ایران بودند.

در مراسم پایانی این جشنواره در محل کتابخانه ملی ، هیات داوران نهایی انتخاب پایتخت کتاب ایران با بررسی روند داوری مقدماتی و پرونده‌ شهرهای نامزد، پنج شهر را به عنوان نامزدهای نهایی انتخاب‌، و از میان آن‌ها دو شهر را شایسته تقدیر و یک شهر را به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب و به شرح زیر معرفی کردند:

1- به دلیل استفاده از ظرفیت‌های بومی و رویکرد مشارکت‌جویانه در تدوین برنامه‌های ویژه پایتخت کتاب ایران لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو و لوح تقدیر معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد و شهردار این شهر به نمایندگی از مردم شهر یزد اختصاص یافت.

2- لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو و لوح تقدیر معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر بوشهر و شهردار این شهر به نمایندگی از مردم بوشهر رسید.

3- همچنین لوح تقدیر وزیران کشور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو به نمایندگی از مردم شهر گنبدکاووس به رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهردار این شهر رسید.

4- لوح تقدیر وزیر کشور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو به نمایندگی از مردم شهر نیشابور به رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهردار این شهر تعلق گرفت.

5- همچنین لوح افتخار وزیر کشور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو به نمایندگی از مردم شهر اهواز به عنوان پایتخت کتاب ایران به مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهردار این شهر رسید.

همچنین 10 روستای برگزیده در نخستین جشنواره‌ روستای دوستدار کتاب به این شرح معرفی شدند:

1-روستای رحیم‌آباد از شهر کرمان

2-روستای ضامنجان شهر اراک استان مرکزی

3-روستای دهکهان شهر کهنوج از استان کرمان

4-روستای ابراهیم‌آباد شهر اشکذر از استان یزد

5-روستای ینگیجه از شهر مریوان استان کردستان

6-روستای گوگ تپه از شهر مهاباد استان آذربایجان غربی

7-روستای ابویسان شهر جغتای استان خراسان رضوی

8-روستای رمین‌ شهر چابهار استان سیستان و بلوچستان

9-روستای پوده‌ شهر دهاقان از استان اصفهان

10-روستای خرماطلای شهر قائم‌شهر استان مازندران