مروری بر آثار قاسم هاشمی نژاد
قاسم هاشمی نژاد نویسنده، روزنامه نگار، مصحح و مترجم ایرانی بود. او در دهه۱۳۴۰ در روزنامه آیندگان نقد ادبی می نوشت و در سال ۱۳۵۸ یکی از بهترین رمان های پلیسی ایران را با نام فیل در تاریکی نوشت که مشهورترین اثر وی به شمار می رود.
از قاسم هاشمی نژاد سه مجموعه شعر تا پیش از مرگش منتشر شده بود: «پری خوانی» (1358)، «تک چهره در دو قاب» (١٣٥٩) و «گواهی عاشق اگر بپذیرند» (1373) منتشر شد. این سه دفتر شعر، چند روزی بعد از مرگ هاشمی نژاد در کتابی با عنوان «بازخرید دیاران گمشده» در نشر بوتیمار منتشر شد. چندی پیش از مرگ هاشمی نژاد، کتابی با عنوان «راه ننوشته» در نشر هرمس منتشر شد که عنوان فرعی اش «با قاسم هاشمی نژاد درباره کتاب هایش» بود. این کتاب، گفت وگویی طولانی با هاشمی نژاد است که توسط علی اکبر شیروانی انجام شده و به سیاق اغلب کارهای هاشمی نژاد عنوان اصلی کتاب برگرفته از آثار قدما است: « پننوشته، حالت نفی از فعل نوشتن، به معنی طرد کردن و درنوردیدن و سپردن. راه ننوشته اشاره دارد به سطری از جلال الدین محمد بلخی در غزلیات شمس: راه شدی گر نبدی اینهمه گفتار مرا. این گفتارها همانا آن راه ننوشته است.» این کتاب بخش های مختلفی دارد و هر بخش به یکی از آثار هاشمی نژاد پرداخته است.
اولین رمان پلیسی
هاشمی نژاد علاقه زیادی به ادبیات پلیسی داشت و آثار زیادی در این ژانر ادبی خوانده بود و خود نیز رمانی از ریموند چندلر را با عنوان «خواب گران» ترجمه کرده بود. او همچنین در دوره جوانی اش رمانی با عنوان «فیل در تاریکی» نوشته بود که بسیاری آن را اولین رمان پلیسی ایران می دانند. بخشی از آثار هاشمی نژاد معطوف به ادبیات کلاسیک و عرفان ایرانی است که «کتاب ایوب»، «سیبی و دو آینه»، «کارنامه اردشیر بابکان» و «قصه های عرفانی» از آن جمله اند. در کارنامه او کتاب «خیرالنسا» هم وجود دارد که به نوشته مدرس صادقی، «یک تجربه منحصربه فرد در داستان نویسی مستند روزگار ماست که متکی است به یک پیشینه ادبی هزارساله و یک دریافت سنتی از قصه عرفانی».